Ogólnopolski program profilaktyki czerniaka
W związku z tym iż czerniaki są w Polsce nowotworami o największej dynamice zachorowań i wzrasta zapadalność na nich wśród dzieci i osób powyżej 20 rku życia, nasza szkoła przystąpiła do Ogólnopolskiego programu profilaktyki czerniaka.
W klasach 4-8 odbyły się zajęcia poświęcone:
- miejscom występowania czerniaka
- dynamice jego wzrostu
- objawom czerniaka
- profilaktyce zachorowań.
Uczniowie na lekcjach biologii prezentowali materiały na powyższe zagadnienia. Efektem ich pracy były mapy pojęciowe. Poniżej znajdują się najważniejsze informacje z którymi zapoznali się uczniowie
Czerniak to nowotwór złośliwy skóry. Wywodzi się z melanocytów – komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną. Melanina sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym, czyli np. w kontakcie z promieniowaniem słonecznych czy promieniowaniem stosowanym w solarium. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. W Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20% wyższa niż w Europie, przy o 50% mniejszej częstości zachorowań. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest późna wykrywalność oraz brak świadomości na temat profilaktyki czerniaka.
Gdzie szukać czerniaka?
Czerniaki najczęściej występują na nogach, z przodu i z tyłu, oraz na plecach i karku. Czerniak może pojawić się na skórze głowy, między włosami. Może też rozwinąć się w miejscach, które w niewielkim stopniu są narażone na kontakt z promieniami UV – nawet na pośladkach czy wargach sromowych. Czerniak może być nowym znamieniem na skórze, ale też może powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanych w solariach.
https://twojeznamiona.pl/blog/jak-wyglada-czerniak-zdjecia
Jak szybko rośnie czerniak?
Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, a działanie lekarzy ogranicza się właściwie do wycięcia znamienia, pozwala na wyleczenie prawie 100% chorych. Zwykły pieprzyk może zmienić się w czerniaka w ciągu kilku miesięcy, kolejne kilka miesięcy to jego rozwój w głąb skóry. Warto wiedzieć, że nie tylko rozmiar czerniaka, który widzimy na skórze jest istotny. Bardzo ważne jest, czy czerniak urósł w głąb skóry, przebił się przez naskórek i skórę właściwą (która ma ok 1 mm) i dotarł do naczyń krwionośnych i limfatycznych. Naczyniami komórki nowotworowe docierają najpierw do węzłów chłonnych, które są najbliżej miejsca gdzie pojawił się czerniak. Węzły chłonne przez jakiś czas zatrzymują wewnątrz siebie komórki nowotworowe, ale po kolejnych kilku miesiącach ta bariera może być złamana i komórki nowotworowe przedostają się do całego organizmu. Agresywność czerniaka polega na tym, iż kiedy komórki czerniaka przedostaną się do organizmu, krwioobiegu, bardzo szybko zajmują kolejne organy, w tym wątrobę, płuca, czy mózg.
Objawy czerniaka
Czerniak może rozwinąć się, pod wpływem różnych czynników (patrz - czynniki ryzyka), na podłożu już istniejących znamion barwnikowych lub powstać na skórze nie zmienionej. Niepokój budzić powinny WSZELKIE! zmiany dotyczące już istniejących znamion.
Do najczęstszych objawów, wymagających konsultacji lekarza (onkolog, chirurg onkolog, dermatolog) należą między innymi:
-zgrubienie
-zaczerwienienie wokół znamienia
-swędzenie
-krwawienie
-powiększenie
-zmiany zabarwienia
-zmiana kształtu
Profilaktyka czerniaka.
Należy nie dopuszczać do oparzenia skóry spowodowanego promieniowaniem UV. W tym celu należy ograniczyć ekspozycję na słońce, ubierać nakrycia głowy i okulary z filtrem UV. Przebywając na słońcu, należy unikać nadmiernego nasłonecznienia i smarować całe ciało kremem z odpowiednim filtrem. Nie korzystajmy z solariów, tam ryzyko oparzenia skóry i powstałych w jego wyniku zmian na skórze znacznie wzrasta. Profilaktyka czerniaka polega na stałej, uważnej kontroli całej skóry i w przypadku zaobserwowania nowych zmian lub zmianie już istniejących, wizyty u dermatologa lub chirurga onkologa.
